พระอัฏฐารส  วัดเจดีย์หลวง

 

สถานที่ประดิษฐาน    พระวิหาร  วัดเจดีย์หลวง  วรวิหาร

                                ตำบลพระสิงห์  อำเภอเมือง จังหวัดเีชียงใหม่

พุทธลักษณะ             แบบล้านนาได้รับอิทธิพลสุโขทัย

                                ปางห้ามญาติ

                                ขนาด  สูง ๑๘ ศอก

                                วัสดุ  โลหะปิดทอง

        กลางเมืองนพบุรีศรีนครพิงค์  เชียงใหม่มีพระอารามสำคัญที่เก่าแก่  นามว่า วัดเจดีย์หลวง  ภายในวัดมีสิ่งก่อสร้างสูงใหญ่  สะดุดตา  คือ พระเจดีย์ขนาดใหญ่  ซึ่งแม้จะหักสลายลงเหลือเพียงระดับฐานและเรือนธาตุก็ยังเห็นความใหญ่โตมโหฬาร

        ประวัติของวัดก็มีความสำคัญไม่น้อย  วัดนี้เป็นวัดที่สร้างขึ้นโดยพระภิกษุชาวพม่าที่จาริกมาจากต่างแดน  แต่ต่อมาได้รับการอุปถัมภ์ดูแลจากเจ้าผู้ครองเมืองเชียงใหม่หลายองค์ต่อเนื่องกันมาโดยตลอด  ส่วนองค์พระเจดีย์ใหญ่นั้นสร้างโดยพระเจ้าแสนเมืองมาเพื่ออุทิศพระราชกุศลถวายพระราชบิดา  ต่อมาเจ้าผู้ครองเมืององค์อื่นก็สร้างต่อเติมอีกหลายครั้งจนกระทั่งพุทธศักราช  ๒๐๘๘  เกิดแผ่นดินไหวอย่างหนักประกอบกับพายุใหญ่ ่เป็นเหตุให้เจดีย์ส่วนบนหักพังลงมาเหลือเพียงซีกเดียวดังที่เ็ห็นอยู่ในปัจจุบัน

        ภายในพระวิหารของวัดเจดีย์หลวง  เป็นที่ประดิษฐานพระพุทธรูปหลายองค์แต่ที่ปรากฏอยู่โดดเด่นที่สุด  คือ  พระประธานซึ่งเป็นพระพุทธรูปยืนอยู่ระหว่างพระสาวกยืนอีกสององค์ พระพุทธรูปองค์นี้มีนามว่า  พระอัฏฐารส  ซึ่งมีประวัติว่า  พระราชมารดาของพระเจ้าติโลกราชโปรดฯ ให้สร้างพระวิหาร  และหล่อพระอัฏฐารสองค์นี้หลังจากพระเจดีย์หลวงสร้างเสร็จคือประมาณ  พ.ศ. ๑๙๘๑  ในสมัยต่อมามีการสร้างและเปลี่ยนแปลงพระวิหารใหม่อีกหลายครั้ง  แต่พระอัฏฐารสคงไม่ได้รับการเปลี่ยนแปลงใด ๆ มากนัก นักประวัติศาสตร์ศิลปะมีความเห็นว่า ลักษณะของพระพุทธรูปเป็นแบบศิลปะล้านนาในพุทธศตวรรษที่ ๒๐ และมีอิทธิพลศิลปะสุโขทัยผสมผสานอยู่  ร่องรอยวัฒนธรรมของสุโขทัยที่ปรากฏอยู่อย่างชัดเจนก็คือนามพระอัฏฐารส  ซึ่งเป็นคตินิยมการสร้างพระพุทธรูปยืนขนาดใหญ่ (๑๘ ศอก)  ซึ่งเป็นที่แพร่หลายในอาณาจักรสุโขทัยพุทธศตวรรษที่ ๒๐ นั่นเอง


1